Golek Zbigniew

W języku angielskim istnieje 12 głównych czasów gramatycznych, które dzielą się na trzy grupy (przeszłe, teraźniejsze i przyszłe), a każda z nich ma cztery aspekty (prosty, ciągły, perfect i perfect continuous).

1. Czasy teraźniejsze (Present)

1. Present Simple – czas teraźniejszy prosty
   I work every day. (Pracuję codziennie.)

2. Present Continuous – czas teraźniejszy ciągły
   I am working now. (Teraz pracuję.)

3. Present Perfect – czas teraźniejszy dokonany
   I have worked here for five years. (Pracuję tutaj od pięciu lat.)

4. Present Perfect Continuous – czas teraźniejszy dokonany ciągły
   I have been working all day. (Pracuję cały dzień.)

2. Czasy przeszłe (Past)

5. Past Simple – czas przeszły prosty
   I worked yesterday. (Pracowałem wczoraj.)

6. Past Continuous – czas przeszły ciągły
   I was working at 5 PM. (Pracowałem o 17:00.)

7. Past Perfect – czas zaprzeszły
   I had worked before you came. (Pracowałem, zanim przyszedłeś.)

8. Past Perfect Continuous – czas zaprzeszły ciągły
   I had been working for two hours before you came. (Pracowałem przez dwie godziny, zanim przyszedłeś.)

3. Czasy przyszłe (Future)

9. Future Simple – czas przyszły prosty
   I will work tomorrow. (Będę pracować jutro.)

10. Future Continuous – czas przyszły ciągły
    I will be working at 5 PM tomorrow. (Będę pracować jutro o 17:00.)

11. Future Perfect – czas przyszły dokonany
    I will have worked here for five years by next year. (Będę tu pracować od pięciu lat do przyszłego roku.)

12. Future Perfect Continuous – czas przyszły dokonany ciągły
    I will have been working for two hours by 6 PM. (Będę pracować przez dwie godziny do 18:00.)

więcej o czasach teraźniejszych

Lekcja 1: Present Simple (Czas teraźniejszy prosty)

1. Kiedy używamy Present Simple?

Present Simple używamy, gdy mówimy o:

• rutynach i nawykach → I wake up at 7 AM every day. (Budzę się codziennie o 7 rano.)

• faktach i prawdach ogólnych → The sun rises in the east. (Słońce wschodzi na wschodzie.)

• stałych sytuacjach → He works in a bank. (On pracuje w banku.)

• rozkładach jazdy i harmonogramach → The train leaves at 6 PM. (Pociąg odjeżdża o 18:00.)

2. Jak budujemy zdania w Present Simple?

• Zdanie twierdzące → I work. / He works.

• Zdanie przeczące → I do not (don’t) work. / He does not (doesn’t) work.

• Zdanie pytające → Do you work? / Does he work?

WAŻNE: W trzeciej osobie liczby pojedynczej (he, she, it) dodajemy -s do czasownika:
→ She plays football.
→ He studies English.

3. Ćwiczenia

✔ Uzupełnij zdania poprawną formą czasownika:

1. She ____ (like) coffee.

2. They ____ (live) in London.

3. The sun ____ (set) in the west.

✔ Zamień zdania na przeczenia:

1. He works in a shop. →

2. I go to school every day. →

✔ Zadaj pytanie do zdania:

1. She plays tennis on Sundays. →

2. They watch TV in the evening. →

Lekcja 2: Present Continuous (Czas teraźniejszy ciągły)

1. Kiedy używamy Present Continuous?

Present Continuous używamy, gdy mówimy o:

• czynnościach dziejących się w momencie mówienia → I am reading a book now. (Czytam książkę teraz.)

• sytuacjach tymczasowych → He is staying with his friends this week. (On mieszka u swoich przyjaciół w tym tygodniu.)

• planach na najbliższą przyszłość → We are going to the cinema tonight. (Idziemy dziś wieczorem do kina.)

2. Jak budujemy zdania w Present Continuous?

• Zdanie twierdzące → I am working. / She is working. / They are working.

• Zdanie przeczące → I am not working. / She is not (isn’t) working. / They are not (aren’t) working.

• Zdanie pytające → Am I working? / Is she working? / Are they working?

WAŻNE: Do czasownika dodajemy -ing:
→ run → running
→ write → writing
→ sit → sitting

3. Ćwiczenia

✔ Uzupełnij zdania poprawną formą czasownika:

1. She ____ (watch) TV now.

2. We ____ (eat) dinner at the moment.

3. The baby ____ (sleep) right now.

✔ Zmień zdania na przeczenia:

1. I am studying English. →

2. He is cooking dinner. →

✔ Zadaj pytanie do zdania:

1. They are playing football now. →

2. She is listening to music. →

Lekcja 3: Present Perfect (Czas teraźniejszy dokonany)

1. Kiedy używamy Present Perfect?

Present Perfect używamy, gdy mówimy o:

• doświadczeniach życiowych (bez określenia konkretnego czasu) → I have visited Paris. (Odwiedziłem Paryż.)

• czynnościach rozpoczętych w przeszłości, które nadal trwają → She has lived here for five years. (Mieszka tu od pięciu lat.)

• czynnościach, które właśnie się zakończyły → He has just finished his work. (Właśnie skończył pracę.)

2. Jak budujemy zdania w Present Perfect?

• Zdanie twierdzące → I have worked. / She has worked.

• Zdanie przeczące → I have not (haven’t) worked. / She has not (hasn’t) worked.

• Zdanie pytające → Have you worked? / Has she worked?

WAŻNE: Po have/has używamy III formy czasownika (past participle):
→ go – went – gone
→ see – saw – seen
→ eat – ate – eaten

3. Ćwiczenia

✔ Uzupełnij zdania poprawną formą czasownika:

1. She ____ (never / be) to New York.

2. I ____ (just / finish) my homework.

3. We ____ (live) here since 2010.

✔ Zmień zdania na przeczenia:

1. He has seen this movie. →

2. I have met her before. →

✔ Zadaj pytanie do zdania:

1. She has worked here for 3 years. →

2. They have traveled to Spain. →

Lekcja 4: Present Perfect Continuous (Czas teraźniejszy dokonany ciągły)

1. Kiedy używamy Present Perfect Continuous?

Present Perfect Continuous używamy, gdy mówimy o:

• czynnościach, które rozpoczęły się w przeszłości i nadal trwają → I have been learning English for two years. (Uczę się angielskiego od dwóch lat.)

• czynnościach, które zakończyły się niedawno i których skutki są widoczne → She is tired because she has been running. (Jest zmęczona, bo biegała.)

2. Jak budujemy zdania w Present Perfect Continuous?

• Zdanie twierdzące → I have been working. / She has been working.

• Zdanie przeczące → I have not (haven’t) been working. / She has not (hasn’t) been working.

• Zdanie pytające → Have you been working? / Has she been working?

WAŻNE: Po have/has been dodajemy czasownik z -ing:
→ study → studying
→ write → writing

3. Ćwiczenia

✔ Uzupełnij zdania poprawną formą czasownika:

1. She ____ (wait) for you for two hours.

2. We ____ (work) all morning.

3. He ____ (study) English for three years.

✔ Zmień zdania na przeczenia:

1. I have been reading a book. →

2. They have been playing football. →

✔ Zadaj pytanie do zdania:

1. She has been cooking for an hour. →

2. They have been working here since 2015. →

więcej o czasach przeszłych

Lekcja 1: Past Simple (Czas przeszły prosty)

1. Kiedy używamy Past Simple?

Past Simple używamy, gdy mówimy o:

• czynnościach zakończonych w przeszłości → I visited Paris last year. (Odwiedziłem Paryż w zeszłym roku.)

• czynnościach, które wydarzyły się w określonym momencie w przeszłości → He started school in 2010. (On rozpoczął szkołę w 2010 roku.)

• serii następujących po sobie wydarzeń → I woke up, had breakfast, and went to work. (Obudziłem się, zjadłem śniadanie i poszedłem do pracy.)

2. Jak budujemy zdania w Past Simple?

• Zdanie twierdzące → I worked. / She worked.

• Zdanie przeczące → I did not (didn’t) work. / She did not work.

• Zdanie pytające → Did you work? / Did she work?

WAŻNE: W zdaniach twierdzących używamy II formy czasownika (past simple):
→ go – went
→ see – saw
→ play – played (dla czasowników regularnych dodajemy -ed)

W pytaniach i przeczeniach zawsze używamy did i wracamy do I formy czasownika:
→ Did you see the movie?
→ She didn’t go to the party.

3. Ćwiczenia

✔ Uzupełnij zdania poprawną formą czasownika:

1. She ____ (visit) her grandma last weekend.

2. They ____ (not/play) football yesterday.

3. ____ you ____ (watch) the film last night?

✔ Zmień zdania na przeczenia:

1. He worked in a shop. →

2. I studied English. →

✔ Zadaj pytanie do zdania:

1. She cooked dinner. →

2. They traveled to Spain. →

Lekcja 2: Past Continuous (Czas przeszły ciągły)

1. Kiedy używamy Past Continuous?

Past Continuous używamy, gdy mówimy o:

• czynnościach trwających w określonym momencie w przeszłości → I was watching TV at 8 PM. (Oglądałem telewizję o 20:00.)

• czynnościach, które trwały, gdy inna czynność się wydarzyła → She was cooking when the phone rang. (Ona gotowała, kiedy zadzwonił telefon.)

• dwóch czynnościach trwających jednocześnie w przeszłości → I was reading while he was playing the guitar. (Czytałem, podczas gdy on grał na gitarze.)

2. Jak budujemy zdania w Past Continuous?

• Zdanie twierdzące → I was working. / They were working.

• Zdanie przeczące → I was not (wasn’t) working. / They were not (weren’t) working.

• Zdanie pytające → Was I working? / Were they working?

WAŻNE: Czasownik ma formę „was/were + czasownik z -ing”:
→ run → running
→ write → writing
→ sit → sitting

3. Ćwiczenia

✔ Uzupełnij zdania poprawną formą czasownika:

1. She ____ (watch) TV when you called.

2. We ____ (walk) in the park at 5 PM.

3. What ____ you ____ (do) at that time?

✔ Zmień zdania na przeczenia:

1. I was sleeping at 7 AM. →

2. They were playing football. →

✔ Zadaj pytanie do zdania:

1. She was cooking when the phone rang. →

2. They were studying at 6 PM. →

Lekcja 3: Past Perfect (Czas zaprzeszły)

1. Kiedy używamy Past Perfect?

Past Perfect używamy, gdy mówimy o:

• czynności, która wydarzyła się przed inną czynnością w przeszłości → I had finished my homework before they arrived. (Skończyłem pracę domową, zanim oni przyjechali.)

• czynności, która zakończyła się przed określonym momentem w przeszłości → She had already left when I got home. (Ona już wyszła, kiedy wróciłem do domu.)

2. Jak budujemy zdania w Past Perfect?

• Zdanie twierdzące → I had worked. / She had worked.

• Zdanie przeczące → I had not (hadn’t) worked. / She had not worked.

• Zdanie pytające → Had you worked? / Had she worked?

WAŻNE: Po had zawsze używamy III formy czasownika (past participle):
→ go – gone
→ see – seen
→ play – played

3. Ćwiczenia

✔ Uzupełnij zdania poprawną formą czasownika:

1. She ____ (never / see) that movie before.

2. By the time we arrived, they ____ (finish) dinner.

3. ____ you ____ (read) the book before the test?

✔ Zmień zdania na przeczenia:

1. He had visited Paris. →

2. I had met her before. →

✔ Zadaj pytanie do zdania:

1. She had left before I arrived. →

2. They had finished their work. →

Lekcja 4: Past Perfect Continuous (Czas zaprzeszły ciągły)

1. Kiedy używamy Past Perfect Continuous?

Past Perfect Continuous używamy, gdy mówimy o:

• czynnościach, które trwały przez jakiś czas przed inną czynnością w przeszłości → I had been studying for two hours before the exam. (Uczyłem się przez dwie godziny przed egzaminem.)

• czynnościach, które zakończyły się tuż przed określonym momentem i miały widoczny skutek → She was tired because she had been running. (Była zmęczona, bo biegała.)

2. Jak budujemy zdania w Past Perfect Continuous?

• Zdanie twierdzące → I had been working. / She had been working.

• Zdanie przeczące → I had not (hadn’t) been working. / She had not been working.

• Zdanie pytające → Had you been working? / Had she been working?

3. Ćwiczenia

✔ Uzupełnij zdania poprawną formą czasownika:

1. She ____ (wait) for you for two hours before you arrived.

2. We ____ (work) all morning before lunch.

3. He ____ (study) English for three years before moving to the UK.

✔ Zmień zdania na przeczenia:

1. I had been reading a book. →

2. They had been playing football. →

✔ Zadaj pytanie do zdania:

1. She had been cooking for an hour. →

2. They had been working here since 2015. →

więcej o czasach przyszłych

Lekcja 1: Future Simple (Czas przyszły prosty)

1. Kiedy używamy Future Simple?

Future Simple używamy, gdy mówimy o:

• spontanicznych decyzjach → I will help you with your homework. (Pomogę ci z pracą domową.)

• przewidywaniach dotyczących przyszłości → It will rain tomorrow. (Jutro będzie padać.)

• obietnicach, groźbach, ofertach → I will always love you. (Zawsze będę cię kochać.)

• faktach przyszłych niezależnych od nas → The sun will rise at 6 AM. (Słońce wstanie o 6 rano.)

2. Jak budujemy zdania w Future Simple?

• Zdanie twierdzące → I will (I’ll) work. / She will (She’ll) work.

• Zdanie przeczące → I will not (won’t) work. / She will not (won’t) work.

• Zdanie pytające → Will you work? / Will she work?

WAŻNE: Po will używamy I formy czasownika:
→ go
→ see
→ play

3. Ćwiczenia

✔ Uzupełnij zdania poprawną formą czasownika:

1. She ____ (call) you later.

2. We ____ (not/go) to the party.

3. ____ you ____ (help) me with this?

✔ Zmień zdania na przeczenia:

1. He will work on Sunday. →

2. I will visit my grandma. →

✔ Zadaj pytanie do zdania:

1. She will study medicine. →

2. They will arrive at 5 PM. →

Lekcja 2: Future Continuous (Czas przyszły ciągły)

1. Kiedy używamy Future Continuous?

Future Continuous używamy, gdy
mówimy o:

• czynnościach, które będą się działy w określonym momencie w przyszłości → This time tomorrow, I will be flying to London. (Jutro o tej porze będę leciał do Londynu.)

• czynnościach zaplanowanych na określony moment w przyszłości → We will be having dinner at 8 PM. (Będziemy jeść kolację o 20:00.)

2. Jak budujemy zdania w Future Continuous?

• Zdanie twierdzące → I will be working. / She will be working.

• Zdanie przeczące → I will not (won’t) be working. / She will not (won’t) be working.

• Zdanie pytające → Will you be working? / Will she be working?

WAŻNE: Po will be używamy czasownika z -ing:
→ run → running
→ write → writing
→ sit → sitting

3. Ćwiczenia

✔ Uzupełnij zdania poprawną formą czasownika:

1. She ____ (sleep) at midnight.

2. We ____ (not/travel) tomorrow morning.

3. ____ you ____ (wait) for me at 6 PM?

✔ Zmień zdania na przeczenia:

1. He will be watching TV at 8 PM. →

2. I will be working all day. →

✔ Zadaj pytanie do zdania:

1. She will be studying at this time tomorrow. →

2. They will be cooking dinner. →

Lekcja 3: Future Perfect (Czas przyszły dokonany)

1. Kiedy używamy Future Perfect?

Future Perfect używamy, gdy mówimy o:

• czynnościach, które zakończą się przed określonym momentem w przyszłości → By next year, I will have finished my studies. (Do przyszłego roku skończę studia.)

• czynnościach, które zostaną ukończone przed innym wydarzeniem w przyszłości → She will have left before you arrive. (Ona wyjdzie, zanim ty przyjedziesz.)

2. Jak budujemy zdania w Future Perfect?

• Zdanie twierdzące → I will have worked. / She will have worked.

• Zdanie przeczące → I will not (won’t) have worked. / She will not (won’t) have worked.

• Zdanie pytające → Will you have worked? / Will she have worked?

WAŻNE: Po will have używamy III formy czasownika (past participle):
→ go – gone
→ see – seen
→ play – played

3. Ćwiczenia

✔ Uzupełnij zdania poprawną formą czasownika:

1. She ____ (finish) the book by Friday.

2. We ____ (not/save) enough money by then.

3. ____ you ____ (complete) the project by next week?

✔ Zmień zdania na przeczenia:

1. He will have graduated by June. →

2. I will have visited Paris. →

✔ Zadaj pytanie do zdania:

1. She will have left before I arrive. →

2. They will have finished their work. →

Lekcja 4: Future Perfect Continuous (Czas przyszły dokonany ciągły)

1. Kiedy używamy Future Perfect Continuous?

Future Perfect Continuous używamy, gdy mówimy o:

• czynnościach, które będą trwały przez pewien czas w przyszłości → By next year, I will have been working here for five years. (Za rok będę tu pracować od pięciu lat.)

• czynnościach, które będą trwać aż do określonego momentu w przyszłości → By 6 PM, she will have been studying for three hours. (Do godziny 18:00 będzie się uczyć od trzech godzin.)

2. Jak budujemy zdania w Future Perfect Continuous?

• Zdanie twierdzące → I will have been working. / She will have been working.

• Zdanie przeczące → I will not (won’t) have been working. / She will not (won’t) have been working.

• Zdanie pytające → Will you have been working? / Will she have been working?

WAŻNE: Po will have been używamy czasownika z -ing:
→ study → studying
→ write → writing

3. Ćwiczenia

✔ Uzupełnij zdania poprawną formą czasownika:

1. She ____ (wait) for you for two hours by 6 PM.

2. We ____ (not/work) here for ten years by next month.

3. ____ you ____ (study) English for three years by 2026?

✔ Zmień zdania na przeczenia:

1. I will have been reading for two hours. →

2. They will have been playing football. →

✔ Zadaj pytanie do zdania:

1. She will have been cooking for an hour. →

2. They will have been working here since 2015. →